Kızılay, internet sitesinde kendisini “kar amacı gütmeyen, ücretsiz yardım yapan ve kamu yararına çalışan gönüllü bir kuruluş” olarak tanımlıyor.
Ancak Kızılay, çadır ve gıda gibi acil durum ihtiyaçlarını ihtiyaç sahiplerine hızlı ve doğrudan ulaştırmak yerine sattığı için şu anda tartışmaların merkezinde yer alıyor. 6 Şubat depremlerinin ardından bölgede evleri yıkılan veya ağır hasar gören depremzedelerin ihtiyaç duyduğu bir dönemde örgütün, çadırı hızla bölgeye göndermek yerine sivil yardım kuruluşu AHBAP’a satması eleştirildi. kış şartlarında acilen çadırlar.
Kızılay’ın depremzedelere yardım ulaştırmaya çalışan yerli ve yabancı çeşitli sivil toplum kuruluşlarına sattığı ekipmanların arasında sadece çadır değil, gıda maddesi de bulunduğu açıklandı.
1868 yılında kurulan ve tarihi Cumhuriyet’ten bile eski olan Kızılay’ı bir afet durumunda bölgeye ücretsiz göndermek yerine birçok çevre tarafından eleştirilirken, birçok çevre de Kızılay’ın Kızılay’ın kurulmasını eleştirmiştir. Crescent, şirketleri aracılığıyla felaketin sıcak günlerinde hem kuruluş ideolojisine aykırı hem de ahlaki açıdan yanlış olan satış yapıyor. yorumlar yapılır.
Kahramanmaraş’ta meydana gelen deprem büyük yıkıma neden oldu Fotoğraf: Ümit Bektaş/REUTERS
Dernek olan Kızılay’ın kaç şirketi var?
Dernek statüsünde olan ve İçişleri Bakanlığı kontrolünde bulunan Kızılay, hâlihazırda en az 11 şirketi, 11 Genel Müdürü ve CEO’su olan bir holding konumundadır.
Kızılay Yönetmeliği’nin 5. maddesinde gönüllü hizmet konusuna yer verilmiş ve “Kızılay hizmetlerinde maddi ve manevi menfaat gözetmeyen bir gönüllü yardım hareketidir” ifadesi yer almaktadır.
Kızılay bir devlet kurumu değildir ve bu nedenle devlet bütçesinden pay almaz. Gelirinin tamamı bağışlardan, fonlardan ve Atatürk tarafından Kızılay’a verilen maden suyu tesisleri gibi gelir getirici şirket faaliyetlerinden gelmektedir.
Peki, topladığı bağışlarla halka yardım etmesi gereken Kızılay ne zaman ve neden holdinge dönüştü?
DW Türkçe’ye konuşan Kızılay 2016-2019 dönemi Yönetim Kurulu Üyesi Sabahattin Tezdiğ, 2019’un bir milat olduğunu belirterek, kendisinin ve örnek düşünenlerin bunu yapmadıkları için yönetimden ihraç edildiğini söylüyor. “tutma”yı gerçek bul.
Tezdiğ’e göre Kızılay’ın önceliği kendi çadır stokunu tamamlamak ama bunu yaptıktan sonra isterlerse muhtemelen diğer sivil toplum kuruluşlarına da satış yapabilir ve şunları eleştiriyor:
“Bugün bir felaket yaşıyoruz. Bizimkiler dışarıdayken parayı nasıl hesaplasınlar? Aklım almıyor. Oğlan kumbaradan parayı çıkarıp afet bölgesine gönderiyor. Beyefendi çadırları tutuyor ( elinde) bir müşteri çıksın diye.Öyle mi Kızılay’ın asli görevi insandır.Sizin acınızı dindirmek,yaralarınızı sarmak.”
Kızılay Yatırım Holding’in halen “Kızılay İçecek, Kızılay Sosyal Danışmanlık, Kızılay Portföy, Kızılay Sağlık, Kızılay Çadır & Tekstil, Kızılay Kültür Sanat, Kızılay Sistem İnşaat, Kızılay Bakım, Kızılay Lojistik” gibi şirketleri bulunmaktadır.
Kızılay’ın kuruluş felsefesine aykırı
Anonim şirketin Kızılay’daki ilişkisi kuruluş aşamasında “gelişme açısından bir kısır döngü içinde olmak ve katma değer olanağından yoksun olmak” şeklinde gösterildi.
Ekonomik ve hukuki durum ne durumda?
Ekonomist Öner GüncavdiFotoğraf: özel
Ekonomist Öner Günçavdı, her dernek gibi Kızılay’ın da yasal olarak iktisadi işletme yani şirket kurmasına izin verilebileceğini söylüyor, ancak burada önemli bir nüansı aktarıyor:
“Kızılay’dakiler de burada çadır ve benzeri işler yapan böyle bir iktisadi işletme ve bunlara bağlı anonim şirketler kurmuşlar ve bunlar vasıtasıyla yapmışlardır. Ancak bunların Kızılay’ın kuruluş ideolojisine uygun olarak faaliyet göstermeleri ve kurulmaları gerekmektedir. O amaçla Nedir bu Kızılay sonuçta bu ilaçtır Afetlerde afet bölgelerine ücretsiz gidilerek yurt içinde ve yurt dışında barınma, gıda ve sağlık yardımlarının yapılması gerekir.
Bu amaçla yapılacak harcamaların bir şekilde halktan bağış alınarak toplanması gerektiğini belirten Günçavdı, bu tür derneklerin temel sorununun yapacakları kamu hizmetinin maliyetini bir şekilde karşılayacak kaynak bulmak olduğuna dikkat çekiyor. eder ve sözlerini şöyle sürdürür:
“Anladığım kadarıyla son zamanlarda kurumun başına geçenler, biraz kurnazlık yaparak şimdiye kadar kimsenin aklına gelmeyen yolları düşünmüşler ve bu kaynakları millete açmak yerine, ticari işletme kurarak finansman ihtiyacını bir şekilde karşılamak ahlaksızlıktır, hatta ahlaksızlıktır.”
Günçavdı, Kızılay’ın afet anında ücretsiz yapması gereken hizmetleri “paraya çevirdiğinin” anlaşıldığını, krizi fırsat olarak görmenin dernek kuruluş amaçlarına ve tüzüğüne aykırı olduğunun anlaşıldığını vurguladı. , “AHBAP böyle bir afet olmadan bu çadırları alsaydı kimse bir şey demezdi. Halbuki felaket olmuştu ve Kızılay böyle bir hizmetten kaçınarak veya bundan faydalanarak durumdan çıkar sağlama noktasına geldi.” ”
Günçavdı: Soruşturma açılmalı
Sosyal medyada ve muhalefet partilerinde Kızılay Lideri Kerem Kınık’ın istifa etmesi gerektiği söyleniyor.
Günçavdı, İçişleri Bakanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü Dernekler Masası’nın bu konuyu bir an önce incelemesi gerektiğini belirterek, sadece Kınık’ın değil, diğer Kızılay Yönetim Kurulu üyelerinin de sorumlulukları olduğuna dikkat çekiyor ve şunları söylüyor:
“Bu işin yanlış olduğu kanunla net bir şekilde ortaya konulmalı. İstifa işin kolay kısmı. İçtihadı oluşturmalıyız ki bundan sonrakilere referans olsun.”
Kızılay Genel Başkanı olan Kınık ise “gönüllü çalıştığı” için maaş almıyor. Ancak muhalefet, Kınık’ın Kızılay bünyesindeki her şirketten ayrı olarak “barış hakkı” adı altında önemli miktarda gelir elde ettiğini ve bu miktarın aylık en az 200 bin liraya dayandığını iddia ediyor.
Kızılay Başkanı Kerem Kınık Fotoğraf: Fatih İşci
Çadır skandalı nasıl gelişti?
Cumhuriyet yazarı Murat Ağırel, Kızılay’daki depremin ilk günlerinde sanatçı Haluk Levent’in kurduğu AHBAP Derneği’ne 46 milyon TL değerinde çadır sattığını duyurdu.
Gelen tepkiler üzerine AHBAP haberi doğrularken, Kızılay da eleştirilere karşı yaptığı açıklamada, satış işleminin “mağdurların barınma ihtiyaçlarının bir an önce giderilmesi” amacıyla yürütüldüğünü ve “ham maliyetin” belirlendiğini bildirdi. Çadır üretiminin devamını sağlamak için malzeme kabulü yapıldı” dedi.
Kızılay’a tepkiler sürerken, Türk Eczacıları Birliği’nin (TEB) Kızılay’dan parayla çadır almak zorunda kaldığı öğrenildi. TEB Başkanı Arman Üney, Kızılay’dan tanesi yaklaşık 140 bin liraya 76 metrekarelik 5 çadır satın aldıklarını kaydetti.
Pazartesi sabahı FOX TV’de İlker Karagöz’ün konuğu olan AHBAP Lideri Haluk Levent, Kızılay’dan sadece çadır değil depremzedeler için mama da aldıklarını belirterek, “Günlük öğünü karşılayan, bozulmayan mama aldık. 1 yıldır” dedi.
Kızılay Genel Başkanı Kerem Kınık, Kızılay’ın yardımları ihtiyaç sahiplerine ulaştırdığını belirterek, “Kesinlikle satmıyor. Basında yer alan konu, insani yardım alanında uzmanlaşmış şirketlerimizin faaliyetleri ve afetlere neden olan afetler. Kızılay için sürdürülebilir gelir.” Cemiyetin değil Kızılay iştiraki olan Kızılay Lojistik firması ile geliştirildiğini kaydetti.
Kahramanmaraş sarsıntılarının ilk günlerinde AFAD da arama kurtarma çalışmalarının yetersiz kalması nedeniyle eleştirilere maruz kaldı.
